Je hebt een bonenmaler gekocht, een espressomachine, of wellicht een combinatie beide (zoals een Sage of Solis). Vervolgens zie je een hoop knopjes en schuifjes voor het afstellen van je bonenmaler en het instellen van je espressomachine. Zo veel mogelijkheden, maar hoe kom jij tot de basis voor een lekkere espresso, americano, cappuccino of latte macchiato?

Bovenstaand is een situatie die ik vaak tegenkom en mijzelf in herken van de afgelopen jaren. Door alle informatie op internet zie je vaak door de bomen het bos niet meer. Inmiddels heb ik al tientallen thuisbarista’s geholpen om de juiste afstelling van hun espressomachine en bonenmaler te vinden. In deze blog wil ik jou hetzelfde leren, zodat je morgenochtend een heerlijk bakje koffie kan zetten.

Let erop dat een espressomachine instellen best even kan duren en dat er behoorlijk wat bonen doorheen gaan. Hier hoef je niet van te schrikken. Ik heb zelf wel eens 400 gram bonen nodig gehad om de juist afstelling te vinden. Het is het waard, geloof me.

1. Benodigdheden

Voordat we de espressomachine en bonenmaler instellen gaan we even terug naar de basis. Waarschijnlijk heb je al een aantal barista tools in huis, maar zijn dit wel de goede? Hieronder heb ik op een rijtje gezet welke tools ik adviseer te gebruiken voor het instellen van je espressomachine en het zetten van lekkere koffie.

1.1 Vereist

• Vers gebrande bonen. Bij voorkeur minder dan 2 maanden geleden gebrand
• Espressomachine voor het zetten van je espresso (uiteraard)
• Bonenmaler om jouw bonen te vermorzelen
• 18 gram filterbakje of twee kops filterbakje (sage gebruikers)
• Uitklopbak of uitkloplade om gebruikte koffiedik in uit te kloppen
• Tamper voor het aandrukken van de koffie
• Tampermat zodat je aanrecht niet beschadigd raakt
• Barista weegschaal om koffie vóór het zetten en na het zetten te wegen
• Onderhoudsmiddelen
  • Zetgroep borstel
  • Barista doekje
  • Waterfilter
  • Blindfilter en cafiza (niet voor de Sage of Solis)

1.2 Optioneel

• Koffie verdeler om koffie gemakkelijk egaal te verdelen
• Doseerring om minder koffie te verspillen in je keuken
• Melkkannetje om melk op te schuimen
• Espresso shotglas

2. De basis voordat we beginnen

2.1 Het begint bij de espresso

In deze blog ga ik jou leren hoe jij je espressomachine en bonenmaler afstelt voor het zetten van een heerlijke dubbele espresso. Maar waarom een dubbele espresso als jij andere soorten koffie lekkerder vindt? Nou, een espresso is de basis van elke soort koffie, kijk maar:

• Cappuccino: Enkele espresso met opschuimde melk
• Americano: Enkele espresso met heet water erbij gegoten
• Latte macchiato: Opgeschuimde melk in een groot glas waar vervolgens een espresso bij wordt gegoten
• Flat white: Dubbele espresso met opschuimde melk

2.2 Zet altijd een dubbele espresso

En waarom een dubbele espresso als jij gewoon één kopje koffie wil? Dit heeft ermee te maken dat bij een dubbele espresso de verhoudingen aan koffie die erin gaat én eruit gaat kloppen. Je werkt namelijk altijd met een 18 gram filterbakje (of een twee kops filterbakje) waar 19 gram gemalen koffie in gaat en vervolgens 40 gram espresso weer uitkomt met een doorlooptijd van 25 seconden.

Zelf gooi ik dus wel eens een enkele espresso weg als ik niet te veel cafeïne naar binnen wil krijgen. Zonde zou je denken, maar het is niet zo dat je bij een enkele espresso 2x zo weinig koffie nodig hebt. Qua koffie die erin gaat scheelt het niet zo heel erg veel. En mocht je de overgebleven espresso niet willen weggooien kun je altijd natuurlijk even bij je buurman, huisgenoot of echtgenoot aankloppen of zij ook een bakje koffie willen. Ik heb zo heel wat vrienden gemaakt kan ik je vertellen ?

3. Bonenmalen

Tijd om aan de slag te gaan! Zet je laptop of mobiel naast je espressomachine en ik neem je mee in de volledige routine op weg naar hemelse koffie. Allereerst gaan we zorgen dat jij 19 gram gemalen koffie in je filterdrager krijgt

Stap 1: Zet de weegschaal aan

Stap 2: Leg je filterdrager (eventueel met doseerring) er schuin op en druk op “tare” zodat het aantal grammen op 0 komt te staan

Stap 3: Maal de bonen in je bonenmaler en laat de gemalen koffie in je filterdrager

Stap 4: Leg tussendoor je filterdrager op de weegschaal, totdat er een totaal van 19 gram koffie in jouw filterdrager zit

4. Verdelen en tampen

De volgende stap is om de gemalen koffie in jou filterdrager te verdelen en te tampen:

Stap 5: Leg de filterdrager op de tampermat

Stap 6: Verdeel de koffie in je filtdrager. Dit kan met je hand, maar wil je het écht professioneel aanpakken gebruik je hier voor de koffie verdeler

Stap 7: Stamp de koffie aan met je tamper om er een compacte “puck” van te maken. Hiervoor hoef je niet met je volledige gewicht erop te gaan hangen, maar je hoeft ook niet te voorzichtig te doen.

5. Espresso zetten en espressomachine afstellen

Het is tijd om de espresso te zetten! Het kan zijn dat je nu een hele slappe of hele sterke bak koffie krijgt. Dit is niet erg, want in de volgende stap “maalgraad afstellen” gaan wij met de waarden aan de slag om voor jou de juiste afstelling te vinden

Stap 7: Plaats je filterdrager in je espressomachine en zorg dat deze goed “gelockt” zit

Stap 8: Pak de barista weegschaal en leg deze op de tray van je espressomachine. Zet hier vervolgens een kopje op of twee espresso shotglaasjes

Stap 9: Druk op “tare” zodat alle waarden van de weegschaal op 0 staan

Stap 10: Start de machine en druk tegelijkertijd op “start” op de weegschaal zodat de timer gaat lopen

Stap 11: Laat de koffie doorstromen totdat er in totaal 40 gram koffie in je kopje zit. Stop dan direct jouw machine én de timer op de weegschaal. Noteer het aantal seconden dat nu op de timer staat.

6. Bonenmaler afstellen

Op basis van de waarden in stap 11 kunnen wij vervolgens jouw bonemaler afstellen. De regels zijn als volgt:

Stap 12: Duurde het langer dan 27 seconden totdat er 40 gram koffie in jouw kopje is beland? Of komt er überhaupt nauwelijks water uit de filterdrager?  Dit betekend dat het water te moeilijk door de koffie heen heeft kunnen lopen. De koffie is nu over geëxtraheerd en heeft waarschijnlijk een hele bittere smaak. Stel nu jouw bonenmaler zo in dat de koffie grover gemalen wordt. Doorloop nu weer alle stappen vanaf stap 1.

Stap 13: Duurde het korter dan 23 seconden totdat er 40 gram koffie in jou wkopje is beland? Dit betekend dat het water te makkelijk door de koffie heen is gelopen. De koffie is nu (met een duur woord) onder geëxtraheerd en geeft een hele zure smaak. Stel nu jouw bonenmaler zo in dat de koffie fijner gemalen wordt. Doorloop nu weer alle stappen vanaf stap 1.

Stap 14: Is het gelukt en heb jij 40 gram espresso weten te krijgen uit 19 gram koffie in een doorlooptijd van ongeveer 25 seconden? Gefeliciteerd! Je hebt nu de basis te pakken voor een lekkere koffie en smaakt hij waarschijnlijk beter dan voorheen.

Stap 15: Snel! Je espresso’s worden koud! Het is nu tijd om de melk op te schuimen om jouw espresso’s om te toveren tot een heerlijke cappuccino, flat white of latte macchiato. Of je drinkt ze puur natuurlijk om de smaken van je koffie écht te proeven.

7. Schoonmaken

Stop! We zijn nog niet klaar! Je hebt dan wel een lekkere espresso gedronken, maar het schoonhouden van je espressomachine is even zo belangrijk. Volg hiervoor de volgende stappen:

Stap 15: Neem je filterdrager uit de espressomachine en klop de natte koffiedrab af in je uitklopbak

Stap 16: Maak de filterdrager van binnen schoon met een barista doekje

Stap 17: Laat een beetje water door je zetgroep lopen, zodat koffieresten van de zetgroep worden weggespoeld

Stap 18: Ga met een zetgroep borstel langs de randen van de zetgroep om overige koffieresten te verwijderen

8. Smaak verfijnen

Ben jij een echte fijnproever en ga jij de zoektocht voortzetten om de échte aroma’s van jouw koffieboon te ontdekken? Dan heb je nu de basis in huis om door te pakken. De grammen waar wij mee hebben gewerkt zijn standaardwaarden, maar elke boon heeft weer zijn eigen recept waar de smaken het beste tot zijn recht komen. Raadpleeg jouw koffiebrander welke verhoudingen zij aanraden. Proost!

Hulp nodig?

Plaats hieronder je vraag en ik kom er zo snel mogelijk op terug!